Kökəltmə təsərrüfatı sahibləri paytaxt bazarlarına ət sata bilmirlər – Ağstafadan REPORTAJ
Heyvandarlıqda kökəltmə xüsusilə diqqət yetirilməsi sahələrdən biridir. İndi kökəltmə məntəqələri olmasa da, bəzi fermerlər şəxsi təsərrüfatlarında bu işlə məşğul olurlar. Gəlirli sahə olduğu kimi, bir sıra problemləri və diqqət yetirilməli məqamları da var. Ümumiyyətlə, mal-qara kəsimə getdikdə onun çəkisi və əti lazımi səviyyədə olmalıdır. Buna görə də bir heyvanın bəslənərək kəsimə hazır olması bəzən aylar çəkir. Bu müddət ərzində isə müəyyən yemlərdən istifadə edilir. Bir sözlə xeyli xərc tələb olunur.
ARANTV.AZ xəbər verir ki, hələ sovet dövründə ölkəmizin hər yerində kökəltmə məntəqələri fəaliyyət göstərib və bu dövlət təsərrüfatlarında əsasən iribuynuzlu mal-qara bəslənilib. Heyvanlar kökəldikdən sonra kəsimə verilirdi. İndi belə məntəqələr olmasa da, şəxsi fermer təsərrüfatları mövcuddur.
Ağstafa rayonunda kökəltmə təsərrüfatında çalışanlar deyirlər ki, onlar mal ətinin qiymətinin artımında maraqlı deyillər. Çünki elə özləri mal bazarından heyvan alıb, bəsləmək üçün təsərrüfatlarına gətirirlər. Heyvan seçərkən yerli cinslərə önəm verən fermerlər, bu cinsləri bəsləməkdə maraqlıdırlar. Çünki yerli cins heyvanın ətinə tələbat var.
Fermer Elsevər Əliyev bildirir ki, təsərrüfatın bu sahəsi ilə çoxdandır məşğul olur. “Bizim istəyimiz odur ki, ət bazarında qiymət sabit qalsın. Belə olanda bizə də sərfəlidir. Son vaxtlar yemlərin də keyfiyyəti azalıb. Əvvəlki kimi deyil. Mələsən, 5 il bundan qabaq iribuynuzlu heyvanı kökəltmək üçün 4 ay bəsləyirdiksə, indi bizə minimum 7-8 ay lazım gəlir. Əvvəllər də heyvanları arpa yemi ilə bəsləmişik, indi də. Yəni, yem əvvəlki keyfiyyətdə deyil”, – deyə o bildirib.
Fermerlərin sözlərinə görə, kökəltmədə olan 1 heyvanın bir ay ərzində yeminə 100 manat xərcləyirlər. Bəzən də heyvanı 1 il bəsləməli olurlar. Həmin dövrdə isə fermerin 1 iribuynuzlu heyvanı bəsləməsinə 600-700 manat xərci çıxır.
Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kəndindən olan fermer Zabit İsmayılov isə deyir ki, təsərrüfatında əvvəl il ərzində 30 başdan çox iribuynuzlu heyvanı kökəldib satırdısa, indi bu rəqəmi xeyli azaldıb. Səbəb isə bazarlarda qiymətin sabit olmamasıdır. O, hazırda təsərrüfatında kökəltmək üçün 20 baş iribuynuzlu heyvan saxlayır.
Kökəltmək üçün bəslənən heyvanlara verilən yemin keyfiyətli olması çox önəmlidir. Bəsləmə prosesində əsasən ot və yemlərdən istifadə edilir. Mal-qaraya kökəlməsi üçün başqa qida verilməməlidir. Fermer qrafik üzrə qida rejimini və miqdarını təyin edir, bununla da zaman keçdikcə heyvanın ətə gəlməsinə nail olur. Heyvan müəyyən edilən çəkiyə gəldikdə qəssablara satılır. Qəssablar isə əsasən 150-200 kiloqramlıq əti olan heyvanlara daha çox maraq göstərirlər.
Bu bölgənin kökəltmə təsərrüfatı sahiblərinin satışına təsir edən amillərdən biri də paytaxt bazarlarına daimi ət sata bilməmələridir. “Yay aylarında heyvanlarımızı alıb Bakı şəhərinə aparırdılar. 200-250 kiloqram əti olan heyvanları sata bilirdik. İndi isə yerli qəssablara satırıq. Paytaxdan gəlib alsalar, bizə də sərfəlidir. İstərdik ki, xaricdən ət alışına üstünlük verilməsin, elə yerli məhsullarımız satılsın”, – deyə fermer Səfər Əliyev vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, paytaxtdan gələn alıcılar, məsafə uzaq olduğuna görə, daha yaxın rayonların bazarlarına üz tuturlar.
Kökəltmə ilə məşğul olan fermerlərin əksəriyyəti heyvanların qidasını öncədən, yay aylarından tədarük edirlər. Çünki qiymətlər o vaxt nisbətən ucuz olur.
Təsərrüfat sahibləri dövlət tərəfindən onlar üçün də müəyyən güzəştlərin tətbiq edilməsini arzulayırlar. Belə olduğu təqdirdə, təsərrüfatı bir qədər də genişləndirə biləcəklərini söyləyirlər.
