Müğənnidən qisas alan dövlət və ya şimal qonşunun “qarnının sancısı”
Rusiyanın “qarnının ağrısı”nın Zəngəzurla bağlı olduğu rəsmən təsdiqlənir. Artıq şübhə yoxdur ki, AZAL-a məxsus təyyarənin xaincəsinə vurulmasının, Azərbaycana və azərbaycanlılara qarşı düşmən münasibətin kökündə Zəngəzur dəhlizinə nəzarət etmək iddiası dayanırmış. Zatən, bunu əvvəllər ehtimal etmişdik, Rusiya prezidentinin ötən ilin Azərbaycana səfərindən və qayıtdıqdan sonra dövlət başçımıza açdığı telefon zəngi ilə bağlı rəsmi məlumatda yer alan bəzi məqamlardan Kremlin gerçək istəyi bəlli idi.
Moskva çox çalışdı ki, 2020-ci ilin üçtərəfli bəyannaməsinin sonuncu – 9-cu bəndinin icrasını Azərbaycanın Zəngəzur dəhlizi uğrunda ildırımsürətli əməliyyatının nəticəsi olaraq “həyata keçirsin” – Gümrüdəki hərbi bazadan dəhlizə “sülhməramlılar” gətirib, əbədi şəkildə “boğaz”ımızda “kal armud”a – yaxud balıq “tikan”ına çevrilməklə. Amma müharibəni də ləyaqətlə, kişi kimi aparan Azərbaycan dövləti prinsiplərinə sadiq qalaraq Ermənistanla bundan sonrakı münasibətləri masada çözməcəyə üstünlük verdi, nəticəsi də bəlli – 8 avqustda Vaşinqtonda Zəngəzur dəhlizi (Tramp marşrutu) ilə bağlı üçtərəfli razılaşma əldə olundu. Kreml bir neçə gün dərin sükuta qərq olandan sonra nəhayət, şablon reaksiyası ilə guya sülh prosesini dəstəklədiyini aşıqladı, amma Zəngəzur dəhlizi – Tramp yolu ilə bağlı razılaşmanı öyrənəcəklərini də elan etmişdilər. Nəhayət, “öyrəndilər” deyəsən…Budur, Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova Azərbaycanın kommunikasiya layihələri kontekstində Ermənistan üzərindən yüklərin və sərnişinlərin tranziti üçün ekstraterritorial rejim təklif edilməsi barədə iddiaları rədd edib.
Musavat.com xəbər verir ki, onun sözlərinə görə, Rusiya və Ermənistanın ümumi Avrasiya İqtisadi İttifaqı (Aİİ) məkanında yer alması nəzərə alınarsa, belə bir rejim hətta nəzəri baxımdan da müzakirə mövzusu ola bilməz. Zaxarova qeyd edib ki, Moskva regionda kommunikasiyaların açılmasını dəstəkləyir, lakin bunun bütün tərəflərin hüquqlarına və beynəlxalq razılaşmalara uyğun şəkildə həyata keçirilməsini vacib sayır.
Belə, imperiya varisinin “çibanı deşildi”. Bir müddət öncə də yazmışdıq ki, Rusiya Zəngəzur dəhlizini “Putin yolu”na çevirmək istəyirdi, alınmadı…Mariya Zaxarovanın açıqladığı mövqe Kremlin faktiki olaraq sülhə, əməkdaşlığa, rifaha qarşı olduğunu ortaya qoyur. Özünü “Qafqazın ağası” kimi aparmaq istəyir şimal qonşu. Azərbaycan və Ermənistan Vaşinqtonda mühüm razılaşmalar əldə ediblər. Bu sırada Zəngəzur dəhlizindən Azərbaycanın və azərbaycanlıların sərbəst, maneəsiz gediş-gəlişi ilə bağlı anlaşma isə Rusiyanın qanını qaraldıb. Soruşan gərək, sənin nə ölümünə qalıb ki, Azərbaycanın əsas hissəsindən bizim Naxçıvan bölgəsinə, yaxud əksinə hərəkətimizi qəbul edə bilmirsən?! Dünənə qədər Ermənistanın ərazi bütövlüyünü bəhanə edənlər bu gün Ermənistanın ərazi bütövlüyü və suverenliyi çərçivəsində reallaşacaq layihəyə müqavimət göstərirlər. Nikol Paşinyan və Ermənistanın digər rəhbər şəxsləri anlayır ki, 33 ildən sonra Naxçıvanın yarım milyon əhalisinə qarşı blokada siyasətinə son qoyulmalıdır, sülh naminə bu addıma gedilməlidir, amma Rusiya qəbullana bilmir. Necə olur ki, Rusiya özü Kalininqrada maneəsiz gediş-gəliş hüququna malik olduğu halda, cəmin 42 km-lik məsafədən azərbaycanlıların sərbəst gedişinə əngəl olmağa çalışır? Özü də öz ərazisində deyil, Ermənistanda! Hələ də Ermənistanı “forpost” sayır, az qala hər gün İrəvana birbaşa və dolayı təhdidlər ünvanlayır. Nikol Paşinyanın “9 noyabr bəyanatı keçmişdə qaldı, artıq 8 avqust Vaşinqton razılaşması var”, açıqlamasından sonra sanki ayının yarasına duz basıblar, caynağını atmağa yer axtarır. Azərbaycan ha təmkinlə yanaşır baş verənlərə, faydası yoxdur. Ukraynadakı səfirliyimiz növbəti dəfə raket hücumuna məruz qalıb. Kimsə iddia edə bilməz ki, bu, təsadüfdür, Xəzərdən Suriyanı nöqtəli zərbələrlə hədəfə alan Rusiya məgər bilmirmi ki, həmin koordinatlarda Azərbaycan səfirliyi yerləşir? Bəs Azərbaycan şirkətinə məxsus neft və qaz müəssisəlləri? Bəs, Rusiyadakı azərbaycanlıların, iş adamlarının, diaspor təmsilçilərimizin, hətta sənət adamlarının müxtəlif bəhanələrlə həbsi? Görün nə qədər cılızlaşıblar ki, müğənni Şəbnəm Tovuzludan qisas alırlar, indi də onu Rusiyadan deportasiya edirlər. Deputatdan müğənniyə, prodüserə qədər hər kəsə qarşı savaş açıb imperiya varisi. Bütün bunlar ona hesablanıb ki, Azərbaycan mülki təyyarəsinə qarşı terroru unutsun, geri çəkilsin, bu mövzuya qayıtmasın. Amma…
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Səudiyyə Ərəbistanının “Əl-Ərəbiyyə” telekanalına müsahibəsində Rusiyanın imperialistlərinə, şimal qarğa-quzğunlarına növbəti dərs verdi. Dövlətimizin başçısı bir daha vurğuladı ki, Azərbaycanın mülki təyyarəsinin Rusiya tərəfindən vurulması və Rusiya rəsmilərinin buna reaksiyası ölkəmizdə çox böyük məyusluq və təəssüf doğurdu. Sitat: “Birincisi, ilk növbədə, təyyarəyə atəş açılmamalı idi, çünki Rusiya hava limanlarına dron hücumları baş verəndə onlar xüsusi rejim elan edirlər. Bu rejim “xalça”, rus dilində “kavyor” adlanır. Dron hücumu olanda bütün təyyarələrə xəbərdarlıq göndərilir və onlar geri qayıdır. Həmin təyyarə qəzaya düşməzdən iki həftə əvvəl Rusiyanın həmin şəhərinə uçan digər təyyarəmiz oxşar hal ilə üzləşmiş, ona vaxtında müvafiq xəbərdarlıq verilmiş və həmin təyyarə geri dönmüşdü. Bu dəfə bu siqnalı vermədilər. Təyyarə artıq vurulandan sonra siqnal verdilər. Bunu yalnız araşdırma prosesini aparacaq şəxsləri çaşdırmaq üçün etdilər. İki dəfə atəş açdılar. Yalnız pilotların peşəkarlığı və cəsarəti təyyarəni yerə endirməyə imkan verdi. Xoşbəxtlikdən təyyarə Rusiyada deyil, Qazaxıstanda eniş etdi. Enişdən sonra qəza baş verdi. Bəzi sərnişinlər sağ qaldı, bizdə ifadə verənlər var. Təyyarədə olan, gövdəyə daxil olan qəlpələrdən yaralanan iki nəfər var. Təyyarənin qalıqları da var və mən dərhal heyəti oraya göndərdim. Uzaq deyil, uçuş cəmi 40 dəqiqədir. Komandamız dərhal oraya getdi və hər şeyi lentə aldı. İnternetdə tapa bilərsiniz. Bütün gövdədə qəlpə dəlikləri var idi. O, Rusiyanın hava hücumundan müdafiə sistemi tərəfindən vurulub. Beləliklə, ilk növbədə, təyyarənin vurulması baş verməməli idi və bu, faciəvi bir səhv idi”.
Prezident İkinci Qarabağ müharibəsindən çəkdiyi misalla kimin kim olduğunu bir daha sübuta yetirdi.
Sitat: “Müharibənin sonuncu günündə – noyabr ayının 9-da Azərbaycan öz sərhədinə yaxınlaşan rus helikopterini təsadüfən vurdu, halbuki o, orada olmalı deyildi. Çünki otuz il ərzində rus helikopterləri Ermənistan ərazisindən Azərbaycan sərhədinə heç vaxt yaxınlaşmamışdı. O, Ermənistandan uçaraq gəlirdi. Helikopteri vuranlar üçün açıq-aydın idi ki, Ermənistan helikopteri ərazimizə daxil olur, ona görə də onlar onu vurdular. Həmin gün mən dərhal Rusiya Prezidentinə zəng etdim və üzrxahlığımı bildirdim. Biz həlak olan pilotların ailələrinə və Müdafiə Nazirliyinə dərhal təzminat ödədik. Biz istintaq başlatdıq və bu faciəli səhvə yol verənlər məsuliyyətə cəlb olundular. Lakin Rusiya tərəfindən belə addımların atıldığını görmədik. Beləliklə, noyabrın 9-da baş verən bu faciəli hadisə və davranışımız bizi Azərbaycana qarşı eyni münasibətin sərgilənməsinə hazır etdi, çünki iki ölkə bir-birini dost adlandırır. Lakin bu, çox təəccüblü idi. Bu vaxtadək onlar nəyin baş verdiyini demirlər”.
Ölkə başçımız bir daha xoş məram nümayiş etdirərək bildirdi ki, bu, əlbəttə, bizim ikitərəfli münasibətlərimizdə ciddi məsələdir, lakin biz əlaqələri gərginləşdirmək istəmirdik: “Bəli, bu, xalqımızı məyus edib, qəzəbləndirib və qəmginliyə salıb. Biz gözləyirik, gec və ya tez istintaq başa çatacaq. Lakin sonra Rusiyada azərbaycanlılara qarşı səbəbsiz hücumlar başladı. İki insan qətlə yetirilmişdir və işgəncələrə məruz qalmışlar. Sonra da rəsmi məlumata görə, onların ürək tutmasından öldüyü bildirildi. Hətta onlar deyilənlərə görə, 20 il bundan əvvəl cinayət törədiblərsə, onlar insandırlar, onlarla belə davranılmamalıdır. Bu, nə münasibətdir? Onların sırasında Azərbaycan vətəndaşları, Azərbaycan mənşəli Rusiya vətəndaşları da var idi. Bu, bizim xalqımıza qarşı misli görünməmiş hərəkət idi. Münasibətlərin korlanmasına görə məsuliyyət bizim üzərimizə düşmür. Biz yalnız konstruktiv və hüquqi şəkildə cavab veririk, lakin heç vaxt bizə qarşı təcavüz əlamətlərinə və təzahürlərinə, yaxud hörmətsizliyə dözməyəcəyik”. Bu, ən yüksək səviyyədə qətiyyətin, prinsipiallığın, xalq və dövlət maraqlarının ifadəsinin göstəricisi, nümayişidir.
Prezident İlham Əliyev Rusiya təhlükəsi ilə bağlı sualın cavabında xatırlatdı ki, onların Ermənistanda hərbi bazası və bir neçə min nəfərdən ibarət hərbi heyəti var. Eyni zamanda, Ermənistanın İran və Türkiyə ilə sərhədi Rusiya sərhədçiləri tərəfindən qorunur. Azərbaycan torpağında bir nəfər də rus əsgərinin olmadığını xatırladan Prezident İrəvanı da xəbərdar etdi: “Ermənistanda nə baş verə bilər, mən bunu bilmirəm. Lakin mən bu mənfi ssenari haqqında düşünmək istəmirəm”.
Prezident bir neçə gün əvvəl Kəlbəcərdən Azərbaycana təhlükə yaratmaq istəyənlərə də xəbərdarlığını etmişdi, “peşman olacaqlar”, deyərək.
Bu gün şimal qırğıları Azərbaycanı təxribata çəkmək üçün əldən-ayaqdan gedirlər. Bir az əvvəl rusiyalı politoloq Vadim Siprov iddia edib ki, Qərb Azərbaycan ərazisindən Rusiyaya zərbələr endirə bilər. Bədbəxtlər! Azərbaycanı öz arşınları ilə ölçürlər. İranla o qədər gərginliklər yaşandı, amma İlham Əliyev heç vaxt anti-İran koalisiyasına ölkəmizin ərazisindən cənub qonşumuza qarşı istifadəyə imkan vermədi. İlham Əliyevi başqası ilə dəyişik salmayın, onun sözü və imzası vəhdət təşkil edir və ləyaqətli dövlət xadimidir! Amma və lakin müğənnilərdən qisas alan imperiya varisindən hər cür pislik gözləmək olar, ona görə də dövlət və millət olaraq ayıq-sayı olmalıyıq! Bir dövlət özünü nə kökə salarmış, nə günə qoyarmış…
Elşad PAŞASOY
