Tiflisin “gözünə batan TIR-lar”… – Sərhəddə nə baş verir?
Ölkəmizdən Avropaya mal daşıyan yük maşınlarını Gürcüstan heç bir tutarlı izahat verilmədən Tiflis və Batumi gömrük postlarından buraxılmır-“Zəngəzur yolundan istifadəni gözləyin” rişxəndi…
Gürcüstan sərhədində azərbaycanlı yük maşını sürücüləri ilə bağlı vəziyyət Azərbaycanda ictimaiyyətin diqqət mərkəzində olmaqda davam edir. Musavat.com xatırladır ki, 20 gündən çoxdur ki, ölkəmizdən Avropaya mal daşıyan yük maşınları heç bir tutarlı izahat verilmədən Tiflis və Batumi gömrük postlarından buraxılmır. Sürücülərin sözlərinə görə, gürcü gömrükçülərinin kobud davranışı azmış kimi Gürcüstanın DYP müxtəlif bəhanələrlə Azərbaycan seriyalı yük maşınlarını saxlayır, hərəkətə mane olur, sürücülərə əsassız cərimələr kəsir.
Azərbaycanın bu ölkdəki səfirliyi vəziyyətə müdaxilə edərək Gürcüstanın müvafiq dövlət qurumları ilə danışıqlar aparsa da, həftəsonu da vəziyyət demək olar ki, dəyişməz qalıb.
Bildirilir ki, Azərbaycan sürücüləri üçün Gürcüstan sərhədində problemlər hələ sentyabr ayından başlayıb. Yəni hələ elə yük maşınları var ki, sentyabrdan sərhədi keçmək növbəsindədir. Sürücülərə çox vaxt onların “günahlarının” nə olduğu deyilmir, sadəcə, gözləməyi məsləhət görürlər. Gürcüstan gömrükçüləri danışmaqdan imtina edir, çox vaxt azərbaycanca və türkcə bilmirlər, azərbaycanlı sürücülərə tərcüməçi vermirlər ki, bu da birbaşa beynəlxalq razılaşmalara sayğısızlıqdır.
Bir çox sürücü tez xarab olan mallar, məsələn, Türkiyədən sitrus meyvələri, sonra isə Azərbaycandan keçməklə Qazaxıstana nəql olunur. Gürcüstan gömrükçülərinin və yol polisinin azərbaycanlı sürücülərə xitabən “Zəngəzur yolundan istifadəni gözləyin” kimi rişxəndli ifadələr işlədirlər.(mənbə:minval.az).
Ehtimallara görə, bu süni məneələr Gürcüstanın Zəngəzur dəhlizinin işə düşməsindən sonra tranzit dövlət statusunu və güzəştli statusunu itirmək qorxusu ilə bağlıdır. Baxmayaraq ki, Gürcüstanın hökumət rəsmiləri Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh danışıqlarının, o cümlədən TRIPP marşrutu üzrə razılaşmaların irəliləyişinə dəstəyini açıq şəkildə ifadə etsələr də, gürcü ekspertlər fərqli mövqedədirlər. Onlar hesab edirlər ki, dəhlizin işə düşməsi ilə həqiqətən də Gürcüstanın mövqeyini və regional nəqliyyat qovşağı kimi üstünlüklərini zəifləyəcək. Bölgədəki nəqliyyat əlaqələri açılarsa, ilk olaraq avtomobil marşrutları fəaliyyətə başlayacaq. Dəmir yolu əlaqəsinin işə salınması isə təxminən beş-altı il çəkəcək, çünki Ermənistan hissəsi hələ də qeyri-müəyyən vəziyyətdədir. Region ölkələri bu vaxtdan logistika marşrutlarını təhlil etmək və yenidən qurmaq üçün istifadə edir. Ermənistan və Azərbaycan arasında yeni marşrutlar qaçılmaz olaraq Gürcüstandan keçən yük axınını azaldacaq – itkilər təxminən 1,5-2 milyon ton təşkil edə bilər. İtkilər Orta dəhlizin tranzit axınının 15-20%-nə bərabərdir. Gürcüstan ərazisindən hər il təxminən 18-20 milyon ton yük daşınır. Bu miqyaslı itkilər olduqca ciddidir. Gürcüstan bu gün rəqabət qabiliyyətini qorumaq üçün addımlar atmalıdır: tarif siyasətini yenidən nəzərdən keçirməli, infrastrukturu inkişaf etdirməli və yük daşıyıcıları üçün stimullar təmin etməlidir.
Maraqlıdır ki, bu yaxınlarda regiona səfər edən ABŞ dövlət katibinin siyasi məsələlər üzrə müavini Alison Huker TRIPP layihəsi ilə bağlı danışıqlar aparmaq üçün İrəvan və Bakıya səfər edib. Eyni zamanda, Dövlət Departamentinin baş müşaviri Conatan Askonas Tiflisə gəlib və orada danışıqlar aparıb. Gürcüstan tərəfinin bəyanatında bildirilir ki, Tiflisin “Tramp marşrutu” ilə bağlı mövqeyi, yüklərin təhlükəsiz keçidi müzakirə edilib.
Azərbaycan bu gün Cənubi Qafqazda şəksiz liderdir. Bu, bütün sahələrdə – iqtisadiyyatda, siyasətdə və hərbi sahədə keçərlidir. Ölkəmiz Gürcüstan iqtisadiyyatına ən böyük sərmayə qoyan ölkədir. Azəbaycan çətin vəziyyətlərdə Tiflisə həmişə kömək edib.
Musavat.com
