Prezident İlham Əliyevin Ağ Evdə çıxışı və ABŞ səfərinin əhəmiyyəti
2025-ci il avqustun 8-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Ağ Evdə ABŞ Prezidenti Donald Tramp və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanla birlikdə keçirilən birgə mətbuat konfransında çıxış edib. Bu tədbir həm regionun gələcəyi, həm də Azərbaycan-ABŞ münasibətləri baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır.
Prezident İlham Əliyev bəyanatında ABŞ-la Azərbaycan arasında yeni mərhələyə qədəm qoyulduğunu elan etdi. O bildirdi ki, iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlıq rəsmi şəkildə başlayır və bu əməkdaşlıq ticarət, enerji, nəqliyyat, süni intellekt, müdafiə sənayesi, investisiyalar və terrorizmlə mübarizə sahələrini əhatə edəcək. ABŞ tərəfindən Azərbaycana qarşı 1992-ci ildən qüvvədə olan məhdudiyyətlərin ləğv olunması ölkəmiz üçün tarixi addım hesab olunur. Prezident İlham Əliyev bu qərara görə Prezident Trampa təşəkkür edərək bildirdi ki, bu, Azərbaycan xalqının ədalətli və müstəqil mövqeyinə verilən beynəlxalq dəstəyin göstəricisidir.
Eyni zamanda, mətbuat konfransı zamanı Prezident İlham Əliyev və Ermənistanın Baş naziri arasında əldə edilmiş razılaşma da diqqət çəkdi. Bildirildi ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında ərazi bütövlüyünün qarşılıqlı tanınması əsasında sülh müqaviləsi razılaşdırılıb və yaxın aylarda imzalanması gözlənilir. Bu müqavilə uzun illərdir davam edən münaqişənin sülh yolu ilə həllinə nail olmaq və diplomatik münasibətlərin qurulması baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır. Hər iki ölkə üçün düşmənçilik dövrünün başa çatdırılması, regional inteqrasiyanın təmin olunması yeni imkanlar açacaq.
Bu sülh müqaviləsi Cənubi Qafqazda yeni mərhələnin başlanğıcı sayılır. Azərbaycan tərəfi bu sazişi regionun rifahı, təhlükəsizliyi və uzunmüddətli sabitliyi üçün vacib hesab edir. Prezident İlham Əliyevin liderliyi ilə imzalanan bu müqavilə Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunu daha da möhkəmləndirmişdir.
Birgə Bəyannamədə xüsusi əhəmiyyət kəsb edən daha bir müddəa iki ölkə arasında nəqliyyat kommunikasiyalarının açılmasına dair bənddir. Burada, regionda kommunikasiyaların açılması çərçivəsində Azərbaycanın əsas hissəsi ilə onun Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında maneəsiz bağlantının təmin edilməsinin zəruri olduğu vurğulanıb.
Sənəddə həmçinin Ermənistan ərazisində xüsusi bağlantı layihəsi – “Beynəlxalq Sülh və Rifah naminə Tramp Marşrutunun” həyata keçiriləcəyi təsbit olunub. Bu müddəa, Ermənistan ərazisi vasitəsilə Azərbaycanın əsas hissəsi və onun Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında maneəsiz bağlantının təmin edilməsi məqsədilə ABŞ tərəfindən həyata keçiriləcək layihəni nəzərdə tutur.
Bununla yanaşı, səfər çərçivəsində Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin və ABŞ Prezidentinin xüsusi elçisinin iştirakı ilə SOCAR və ExxonMobil korporasiyası arasında “Əməkdaşlıq haqqında Memorandum” imzalanıb. Sənəd şirkətlər arasında mövcud olan müsbət əlaqələri möhkəmləndirmək və Azərbaycan Respublikasında həm qeyri-ənənəvi, həm də ənənəvi neft və qaz imkanlarının dəyərləndirilməsi istiqamətində potensial əməkdaşlıq sahələrini ehtiva edir.
Səfər çərçivəsində Prezident İlham Əliyev ABŞ-da olan Azərbaycan media nümayəndələri ilə də görüşərək səfərin nəticələri barədə ətraflı açıqlamalar verdi. Dövlət başçısı qeyd etdi ki, ABŞ-la strateji tərəfdaşlığın qurulması Azərbaycanın siyasi və iqtisadi maraqlarına xidmət edir. Bu əməkdaşlıq ölkəmizin beynəlxalq mövqeyini daha da gücləndirəcək, xüsusilə enerji təhlükəsizliyi, innovasiya və investisiya mühitinin inkişafı istiqamətində yeni imkanlar yaradacaq.
Prezident İlham Əliyevin çıxışında Azərbaycanın regional lider kimi rolu da bir daha ön plana çəkildi. O vurğuladı ki, Azərbaycan Cənubi Qafqazda sabitlik və inkişafın təmin olunmasında mühüm aktordur və bu cür yüksək səviyyəli beynəlxalq tədbirlərdə iştirakı ölkəmizin nüfuzunun artmasının göstəricisidir.
Sonda Prezident İlham Əliyev bildirdi ki, ABŞ-la bu səviyyəli əməkdaşlıq yalnız ikitərəfli əlaqələri gücləndirmir, həm də Azərbaycanın dünyada daha tanınan və etibarlı tərəfdaş olmasına zəmin yaradır. Onun fikrincə, bu səfər Azərbaycanın müstəqil, praqmatik və milli maraqlara əsaslanan xarici siyasət kursunun növbəti uğurlu nəticəsidir.
