Biz öz sərmayələrimizlə fəal şəkildə inkişaf edirik

Azərbaycanın enerji sektoru ölkə iqtisadiyyatının mühüm tərkib hissəsi olmaqla yanaşı, həm regional, həm də beynəlxalq səviyyədə böyük strateji əhəmiyyət kəsb edir. Prezident İlham Əliyevin Cənub Qaz Dəhlizi və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurasındakı çıxışı Azərbaycanın enerji sahəsindəki liderliyini və beynəlxalq mövqeyini bir daha gücləndirmişdir. Bu çıxış ölkənin enerji sahəsindəki strateji planlarının həyata keçirilməsində, beynəlxalq səviyyədə müttəfiqlərin əldə olunmasında və enerji layihələrinin inkişafında Azərbaycanın aktiv və həlledici rolunu bir daha nümayiş etdirir
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində 11-ci dəfə Bakıda təşkil olunan toplantının əhəmiyyətini vurğuladı. Bu Azərbaycanın təşəbbüsü ilə başlanan və Avropa Komissiyasının dəstəyi ilə inkişaf edən vacib bir tədbirdir. Prezident toplantının enerji təhlükəsizliyinə dair yanaşmaların formalaşdırılması və ölkələr arasında əməkdaşlığın gücləndirilməsi baxımından böyük rol oynadığını qeyd etdi. O, həmçinin əməkdaşlıq sayəsində daha çox ölkənin bu layihələrə qoşulduğunu və əməkdaşlıq çərçivəsinin genişlənməsini müsbət bir göstərici kimi qiymətləndirdi.
Prezident İlham Əliyev çıxışında Cənub Qaz Dəhlizinin iki əsas məqsədini vurğuladı. Birincisi əməkdaşlığın gücləndirilməsi idi. O qeyd etdi ki, enerji təhlükəsizliyi layihələri yalnız əməkdaşlıq əsasında mümkün ola bilər və bu əməkdaşlıq beynəlxalq səviyyədə uğurlar əldə etməyə kömək edir. İkinci məqsəd isə ölkələrin, onların qonşularının və tərəfdaşlarının enerji təhlükəsizliyini təmin etməkdir. Prezident bu məqsədin istehsalçı, tranzit ölkələri və istehlakçıların ortaq məsuliyyətini nəzərə alaraq həyata keçirildiyini bildirdi.
Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın enerji sahəsində etibarlı tərəfdaş olduğunu vurğuladı. O, Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) həm daxili, həm də xarici bazarda fəaliyyət göstərdiyini qeyd edərək, Azərbaycanın Avropaya qaz təchizatının artdığını və bu tendensiyanın davam edəcəyini bildirdi. Hazırda Azərbaycanın təbii qazı 12 ölkəyə, o cümlədən 8 Avropa İttifaqı ölkəsinə çatdırılır. Prezident qaz təchizatının coğrafiyasının genişlənməsindən və Avropa ölkələrində qazpaylama şəbəkələrinin qurulmasında Azərbaycanın iştirakından bəhs etdi.
Cənub Qaz Dəhlizi Prezidentin çıxışına əsasən böyük bir uğur hekayəsidir. 3500 km-lik inteqrasiya edilmiş boru kəməri sistemi artıq tam gücü ilə işləyir. Cənub Qaz Dəhlizinin üç əsas komponenti – Cənubi Qafqaz Boru Kəməri, TANAP və TAP müvəffəqiyyətlə fəaliyyət göstərir. Ancaq bu layihələrin daha da genişləndirilməsi lazımdır. İlham Əliyev bunun üçün maliyyələşmənin vacib olduğunu vurğulayaraq beynəlxalq maliyyə təsisatlarının, xüsusən də geosiyasi dəyişiklikləri nəzərə alaraq, enerji layihələrini maliyyələşdirmə siyasətini yenidən nəzərdən keçirməli olduqlarını qeyd etdi.
Azərbaycan özünün inkişaf edən neft-qaz yataqları ilə bağlı gələcəkdə yeni layihələri işə salmağı planlaşdırır. AÇG, Şahdəniz və Abşeron yataqları bu gün bir çox ölkələrin enerji təhlükəsizliyini təmin edir. Bir neçə ildən sonra isə yeni yataqların istismara başlanması gözlənilir. Prezident İlham Əliyev neft və qaz hasilatının artacağını, eyni zamanda boru kəmərləri vasitəsilə bu ehtiyatların nəqlinin daha da inkişaf edəcəyini qeyd etdi. Həmçinin, faydalı qazıntı layihələrinin maliyyələşdirilməsi məsələsinin gündəmə gələcəyini vurğuladı.
Prezident İlham Əliyev çıxışında yaşıl enerji gündəliyinin Azərbaycan və Avropa arasında daha sıx əməkdaşlıq üçün böyük bir imkan olduğunu qeyd etdi. Yaşıl enerji layihələri, o cümlədən bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə Azərbaycanın enerji istehsalını daha ekoloji cəhətdən dayanıqlı etmək məqsədini güdür. Prezident Azərbaycan tərəfindən 2030-cu ilə qədər 6 gigavatlıq günəş və külək enerjisi istehsalının təmin ediləcəyini açıqladı. Bu layihələr təbii qazdan daha səmərəli istifadə etməyə və ixracatın artırılmasına kömək edəcək.
Azərbaycan Avropa ilə yaşıl enerji sahəsində də əməkdaşlıq etməyə davam edəcəkdir. Avropaya gedən yaşıl enerji kabelinin texniki əsaslandırma işləri artıq başa çatmaq üzrədir və bu layihənin maliyyələşdirilməsi üzrə danışıqlar başlanacaq. Prezident yaşıl enerji layihələrinin beynəlxalq maliyyələşməsini təmin etmək və bu sahədə qarşılaşa biləcək məhdudiyyətləri aradan qaldırmaq üçün Avropa təsisatlarında təkmilləşdirmələrə ehtiyac olduğunu bildirdi. Bu layihələr həm də Azərbaycanla Avropa arasında enerji sahəsindəki strateji tərəfdaşlığı möhkəmləndirəcək.
Azərbaycan enerji sahəsində sərmayələrini artırmağı davam etdirir. Prezident Şərqi Zəngəzur və Qarabağ bölgələrində su elektrik stansiyalarının qurulmasından və bu layihələrin əhəmiyyətindən danışdı. Bu günə qədər 30-dan çox kiçik su elektrik stansiyası istismara verilib, növbəti beş il ərzində bu rəqəmin 500 meqavata çatacağı gözlənilir. Eyni zamanda Azərbaycan külək və günəş enerjisi sahəsində də böyük sərmayələr qoyaraq 2030-cu ilə qədər bərpaolunan enerji istehsalını demək olar ki, iki dəfə artıracaq.
Prezident İlham Əliyev çıxışının sonunda enerji təhlükəsizliyinin artırılması və yaşıl enerji sahəsində uğurların əldə edilməsi üçün daha çox əməkdaşlıq və sərmayə yatırımlarının zəruri olduğunu bildirdi. O, həmçinin qeyd etdi ki, Avropa bazarında gələcəkdə Azərbaycan təbii qazına olan tələbatın artacağına ümid edir. Əgər yaşıl enerji layihələri ilə bağlı strateji addımlar atılarsa, Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyi sahəsindəki mövqeyi daha da güclənəcək.
Bu toplantıya 24 ölkə, 7 beynəlxalq maliyyə institutu və 42 enerji şirkəti qatılıb. Toplantının sonunda Cənub Qaz Dəhlizinin inkişafına dair mühüm sənədlər imzalanıb. Prezident İlham Əliyev bu cür beynəlxalq tədbirlərin Azərbaycan üçün mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini və həmçinin bu tədbirlərin ölkənin enerji sektoru üzrə gələcək inkişafına töhfə verəcəyini bildirdi.
Cənub Qaz Dəhlizi və yaşıl enerji layihələri Azərbaycan üçün strateji əhəmiyyət daşıyan və beynəlxalq enerji bazarındakı mövqeyini möhkəmləndirəcək təşəbbüslərdir. İlham Əliyevin çıxışı bu layihələrin uğurlu reallaşdırılması üçün əməkdaşlığın və sərmayələrin artırılmasının vacibliyini bir daha vurğuladı. Bu həmçinin Azərbaycanla Avropa arasında enerji sahəsində sıx əlaqələrin qurulmasında əhəmiyyətli bir addım olacaq.

Leyla Mehtiyeva – Bərdə RİHB Aparatının baş mütəxəssisi