Şuşa – Qarabağ Uğrunda Mübarizənin Simvolu
Azərbaycan xalqı 30 ilə yaxın müddətdə 8 may tarixini Şuşanın işğalı günü kimi qeyd edib. Bu işğal günündə hər zaman şəhidlərimiz anılıb, insanlarımızın başına gətirilən müsibətlərin unudulmamasının vacibliyi aşılanıb.
2020-ci il sentyabrın 27-də rəşadətli Azərbaycan Ordusunun başladığı əks-hücum əməliyyatları elə Şuşanın azad olunması ilə sonlandırıldı. Şuşa azad olunan kimi Ermənistan təslim olmaq məcburiyyətində qalaraq, üçtərəfli bəyanat imzalamağa razılaşdı. Beləliklə, Şuşanın azad edildiyi tarix – 8 Noyabr Azərbaycanda Zəfər günü elan edildi.
Düşmən üzərində qələbə qazanıb, torpaqlarımızı işğaldan azad etsək də, tariximizi, ermənilərin başımıza gətirdiyi müsibətləri unuda bilmərik. Bu müsibətlər sırasında 1992-ci il, 8 may – Şuşanın işğal edildiyi tarix də var.
Mövzu ilə bağlı BiG.AZ-a açıqlama verən hərbi ekspert Ramil Məmmədli bildirib ki, Qarabağ müharibəsində Şuşanın əhəmiyyəti həm 1990-cı illərin əvvəllərində, həm də II Qarabağ müharibəsində hərbi əməliyyatların gedişatını köklü şəkildə dəyişdirən, müharibənin taleyini həll edən strateji obyekt kimi hər zaman öz mövqeyini qoruyub saxlamışdır:
“1990-cı illərdəki Qarabağ müharibəsində Şuşanın itirilməsi ilə Dağlıq Qarabağın ən əhəmiyyətli mövqeyi də əldən getdi. Şuşadan əvvəl və sonra yerləşən bir sıra yaşayış məntəqələri ermənilər tərəfindən işğal edildi. I Qarabağ müharibəsində Şuşada baş verən məğlubiyyət, ümumilikdə müharibədə məğlubiyyətlə nəticələndi.
Həmin dövrdə Azərbaycana rəhbərlik edən şəxslərin məsələlərə qeyri-peşəkar yanaşması və ölkə ərazilərinin müdafiəsinin lazımi səviyyədə təşkil olunmaması Şuşanın işğalına gətirib çıxardı.
Lakin II Qarabağ müharibəsində — Vətən müharibəsində — Azərbaycan dövlətinin və ordusunun həyata keçirdiyi əməliyyatların əsas məqsədi Şuşanı işğaldan azad etmək idi. Hərbi əməliyyatların aparıldığı cənub cəbhəsindəki bütün yollar Şuşaya istiqamətlənmişdi. Azərbaycan Ordusu Şuşanı azad etməklə Ermənistan ordusunu məğlub olmağa, silahı yerə qoymağa və təslimçilik bəyannaməsinə imza atmağa məcbur etdi.
Bundan sonrakı uğurlarımız da Şuşanın strateji obyekt kimi Azərbaycan nəzarətində olması ilə birbaşa bağlı idi.
Hesab edirəm ki, həm I, həm də II Qarabağ müharibələrində Şuşa öz əhəmiyyətini qoruyub saxladı. Strateji məntəqə olaraq, I Qarabağ müharibəsində Azərbaycan Ordusunun geri çəkilməsinin əsas səbəbi Şuşanın işğalı oldu. II Qarabağ müharibəsində isə Şuşanın azad olunması qələbəmizin təmin olunmasında həlledici rol oynadı”.
