Mütəxəssis: Azərbaycan müxtəlif balneoloji qruplara aid olan mineral sularla məşhurdur
Mineral sular ion-duz tərkibinə görə və insan orqanizminə müalicəvi təsir göstərən müxtəlif mikroelementlərlə zəngin olduğundan effektli balneoloji təsirlərə malikdir. Faydalı mineral maddələrlə zəngin olan su təkcə orqanizmi vacib makro və mikroelementlərlə təmin etmir, həmçinin toplanan şlak və toksinlərdən azad edir. Xroniki xəstəliyi olan insanların reabilitasiyasında effektliliyin artırılması məqsədilə müxtəlif iqlim şəraitində təbii müalicə amillərindən maksimal dərəcədə istifadə edilməsinin böyük əhəmiyyəti var.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu sözləri Səhiyyə Nazirliyinin Elmi-Tədqiqat Tibbi Bərpa İnstitutunun şöbə müdiri Rəna Musayeva deyib.
O qeyd edib ki, respublikamız uzun illərdir müxtəlif balneoloji qruplara aid olan çoxlu sayda mineral suları ilə məşhurdur. Mineral sular vasitəsilə bir sıra xəstəliklər müalicə edilir və müsbət nəticə verir.
“Son zamanlar qablaşdırılmada əsas etibarı ilə mineral süfrə sularından istifadə olunur. Mineral süfrə suları ion-duz tərkibinə görə müəyyən fizioloji effektə və nəzərəçarpan diuretik təsirə malikdir. Onlar az və ya yox dərəcədə müalicəvi süfrə sularına yaxındır və müalicəvi təsir göstərir.
Bir çox mineral suların tərkibində olan (onların qəbulu zamanı), orqanizmə təsir mexanizmindən başlıca rol oynayan formoloji aktiv maddələrin təsiri dəqiqləşdirilib. Bu komponentlər sırasında birinci növbədə yod, brom, dəmir, arsen (mərgümüş) və kobaltın adını çəkmək lazımdır. Mikroelementlərin bioloji aktivliyinə rəy vermək üçün yalnız onların təyini kifayət deyil. Həmçinin onların məhlulda hansı formada olmasını da bilmək vacib şərtlərdən biridir. Belə ki, üzvü metal birləşmələri və ya kolloidlər şəklində olmasının başlıca əhəmiyyəti var.
Xroniki qastritlər, mədə və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi (yarım kəskin və remissiya dövrü), duodenit, xroniki enterokolit, xroniki xolesistit, xroniki hepatit, öd kisəsi və öd yollarının diskineziyası, xroniki pankreatit, şəkərli diabet (yüngül və orta ağırlıqda) zamanı müalicəvi mineral sular göstərişdir. Həmçinin piylənmə (ağır olmayan forma), podaqra, xroniki pielit, xroniki sistit, artrit və poliartrit (vərəm mənşəlidən başqa), osteoxondroz, spondilyoz (svişsiz və vərəmsiz), miokardiodistrofiya, hipertoniya xəstəliyi (I dərəcəli), hipotoniya, nevralgiya, nevrit, radikulit, pleksit, periferik sinirlərin travmatik zədələnmələri, xroniki bronxit, bronxial astma, postemorraqik anemiya kimi xəstəliklər zamanı müalicəvi mineral sular tövsiyə olunur”,- deyə mütəxəssis vurğulayıb.
Azərbaycanın coğrafi cəhətdən çox kəskin dəyişkən relyef quruluşuna malik olduğunu bildirən R.Musayeva əlavə edib ki, respublikanın ümumi ərazisinin təxminən yarısı dağlıq, qalanı isə düzənliklərdən ibarətdir. Geoloji quruluşunda xeyli mürəkkəbliyin, süxur tərkibinin müxtəlifliyi və illik yağıntının miqdarının dəyişikliyi ölkə ərazisində xüsusi hidrogeoloji şəraitin yaranmasına səbəb olub. Buna görə də, Azərbaycanda dünyada məlum olan bütün mineral su hövzələrinə rast gəlmək mümkündür.
“Mineral su mənbələrinin 90 faizdən çoxu dağlıq rayonlarda yerləşib. Metamorfik suların içərisində olduqca qiymətli müalicəvi sular var. Belə sulara ən çox cavan yaşlı vulkanik rayonlarda təsadüf edilir. Onların həm isti, həm də soyuq bulaqları olur. Bu suların tərkibində çox miqdarda karbon qazı, eləcə də, nadir elementlər mövcuddur. Nadir elementlərin ionları sulara müxtəlif geoloji dövrlərdə keçib. Suların metamorfizmə uğramasına səbəb yüksək təzyiq və temperaturdur. Azərbaycan ərazisində belə sulara Böyük və Kiçik Qafqaz dağlarında, Naxçıvan Muxtar Respublikasında rast gəlinir. Qarabağ ərazisində çıxan 25-dən çox mineral su geniş spektrlı yüksək təsirə malikdirlər. Bunlara Şuşadakı Şirlan və Turşsunu, Kəlbəcərdəki Tutqun, Qoturlu, Mozçay, Bağırsaq, Aşağı və Yuxarı İstisunu, Laçındakı Minkənd və Qarıqaxanı, Zəngilandakı Qotursunu və digərlərini misal göstərmək olar”,- deyə R. Musayeva bildirib.
