Ağırlığın od üzərinə atıldığı çərşənbə – Şəkidən reportaj VİDEO
Ölkəmizin hər yerində olduğu kimi, bu gün Şəkidə də ikinci çərşənbə – Od çərşənbəsi qeyd edilir.
AZƏRTAC-ın bölgə müxbiri xəbər verir ki, tarixi adət-ənənələri, milli bayramları qoruyub saxlayan və inkişaf etdirən bölgələrimizdən biri də Şəkidir. Son günlər hava şəraitinin qeyri-sabit, qarlı və şaxtalı keçməsinə baxmayaraq, bu qədim diyarda Od çərşənbəsinə xüsusi hazırlıq görülüb.
Belə ki, Şəkidə istənilən el şənliyi, yaxud milli bayramda qara zurnanın səslənməsi mütləqdir. Bu səsi duyan, eşidən hər kəs bilir ki, el-obada şənlik var. Bu gün də Od çərşənbəsini qeyd etmək üçün bir araya gələn musiqiçilər “Yuxarı Baş” Milli Tarix Qoruğunun qarşısına toplaşıblar. Burada onları əllərində səməni, xonça və Novruzun digər atributları olan milli geyimli qızlar qarşılayıblar. Daha sonra həmin qızlar qonaqları salamlayıblar. Zurna sədaları ətrafı bürüyüb, “Abay” qrupunun rəqsləri maraqla qarşılanıb.
Tədbirə qatılan 3 nömrəli uşaq musiqi məktəbinin direktoru Şəmsiyyət Əsgərova 2700 ildən çox tarixə malik qədim Şəkidə Novruz adət-ənənələrinin, maraqlı oyun və yarışların bu gün də yaşadıldığını deyib. “Od çərşənbəsində, adətən, odun üstündə biş-düş edirik. Məsələn, ana və gəlinlərimiz Novruzda ocaqda qorğa qovurur, sacın üstündə süd çörəyi və şəkililərin “afar” dediyi qutab hazırlayırlar”, – deyən Ş.Əsgərova keçmişdə alma falına da məhz Od çərşənbəsində baxıldığını bildirib. O deyib ki, almaların üstünə qızların adları yazılıb və kisəyə atılıb. Oğlanlar da həmin almaları götürüblər. Hansı oğlan hansı qızın adı yazılmış almanı götürərsə, həmin qız o oğlanın qisməti sayılıb.
Diyarşünaslıq klubunun müdiri Dilbazi İsmayılova isə söyləyib ki, keçmişdə Şəkidə Od çərşənbəsində tonqalı dağ, təpə başında qalanar, bütün el həmin ocağın başına yığışarmış. “Odunlar yenicə alışmağa başlayanda, qız-gəlinlər odun şərəfinə nəğmələr söyləyərdi. Həmçinin adətə görə, insanlar yasda olan qonşularının həyətində tonqal qalayar, bununla da həmin ailəni yasdan çıxararmışlar”, – deyə o vurğulayıb. D.İsmayılova, həmçinin qeyd edib ki, çərşənbələr çillələrlə başlayır. Həmin çərşənbələr, adətən, “yalançı çərşənbələr” adlandırılır. Su, Od, Hava və Torpaq çərşənbələri isə əsas çərşənbələr kimi qeyd olunur.
Mədəniyyət işçiləri Şəki rayon komitəsinin sədri Nəzakət Əliyeva bildirib ki, Od çərşənbəsi, əsəsən, ağırlığın od üzərinə atıldığı çərşənbə kimi xarakterizə edilir. “Belə bir deyim var: Qara yerdən üstünə qonan görünməzlər var, oda ver, yandır. Od çərşənbəsinə qədimdə “Üskü çərşənbə”, “Üskü gecəsi” də deyilib. Od qədim Azərbaycan xalqının inancına görə, işıqlı sabah, xeyir-bərəkət rəmzi olub. Bu çərşənbədə tonqalları daha möhtəşəm yandırıblar”, – deyən N.Əliyeva vurğulayıb ki, Novruz mərasimlərində, o cümlədən çərşənbələrdə Şəkidə həmişə insanlar tonqalın ətrafına toplaşıb, bayatı və şeir söyləyib, mahnı ifa ediblər. Bayram tədbirləri birlik və bərabərlik rəmzi olan “Yallı” rəqsi ilə daha da canlanıb.
Onu da əlavə edək ki, növbəti çərşənbələr olan Yel çərşənbəsi martın 11-nə, İlaxır, yaxud da Torpaq çərşənbəsi isə martın 18-nə təsadüf edir.
Od çərşənbəniz mübarək!
